Καθώς η Κύπρος, ως το ανατολικότερο σύνορο της ΕΕ, αποτελεί σημείο εισόδου τροφίμων, φαρμάκων, καλλυντικών και άλλων καταναλωτικών αγαθών στην Ευρώπη, έχουμε σοβαρό ρόλο και ευθύνη για τον αποτελεσματικό έλεγχο αυτών των προϊόντων και ιδιαίτερα για όσα από αυτά καταναλώνονται από ευάλωτες ομάδες του πληθυσμού όπως είναι τα βρέφη, τα μικρά παιδιά, οι έγκυες και οι ηλικιωμένοι, είπε ο Υπουργός Υγείας, Μιχάλης Δαμιανού, σε χαιρετισμό του στην Ημερίδα Ανοικτής Πρόσβασης στο Γενικό Χημείο του Κράτους (ΓΧΚ), που διοργανώθηκε με την ευκαιρία της σημερινής Ημέρας Χημείας.
Ο Υπουργός Υγείας ανέφερε ότι η Χημεία είναι βασική επιστήμη η οποία εμπλέκεται στην καθημερινή πραγματικότητα όλων μας, γιατί βρίσκεται παντού και σχετίζεται άμεσα με την Υγεία, το Περιβάλλον και την προστασία του, την ποιότητα και ασφάλεια των Τροφίμων και των Καταναλωτικών Αγαθών και συμβάλλει ουσιαστικά στην Πρόληψη για την προστασία της Δημόσιας Υγείας και του Περιβάλλοντος, των Συμφερόντων του Καταναλωτή και την Ασφάλεια του Πολίτη.
«Αποστολή του Υπουργείου Υγείας και Πολιτική της Κυβέρνησης στον τομέα της υγείας, είναι– μεταξύ άλλων- η πρόληψη της Δημόσιας Υγείας και η παροχή ποιοτικών υπηρεσιών Υγείας σε όλους τους πολίτες και για όλη τη διάρκεια της ζωής τους», πρόσθεσε.
Το ΓΧΚ, συνέχισε ο κ. Δαμιανού, σε στενή συνεργασία με τις καθ’ ύλην αρμόδιες Υπηρεσίες του Κράτους, μέσω του συστηματικού εργαστηριακού ελέγχου και της παρακολούθησης της ποιότητας και της ασφάλειας των Τροφίμων, του Νερού, του Περιβάλλοντος (αέρας, θάλασσα, απόβλητα), των Φαρμάκων, των Καλλυντικών, των Παιδικών Παιχνιδιών, των Υλικών σε επαφή με τα Τρόφιμα, και άλλων βιομηχανικών προϊόντων, αλλά και τον έλεγχο των Αστυνομικών Τεκμηρίων, συμβάλει – με το έργο του – στην απαιτούμενη πρόληψη για την υγεία, που είναι η παροχή και εξασφάλιση στους πολίτες ποιοτικών και ασφαλών τροφίμων, φαρμάκων κ.ά. καταναλωτικών αγαθών, υγειούς περιβάλλοντος καθώς και στην στήριξη της Δικαιοσύνης.
«Στην εποχή μας, με την παγκοσμιοποίηση του εμπορίου και την ελεύθερη διακίνηση των προϊόντων, αυξήθηκε ο κίνδυνος υποβάθμισης της ποιότητάς τους. Καθώς η Κύπρος, ως το ανατολικότερο σύνορο της ΕΕ, αποτελεί σημείο εισόδου τροφίμων, φαρμάκων, καλλυντικών και άλλων καταναλωτικών αγαθών στην Ευρώπη, έχουμε σοβαρό ρόλο και ευθύνη για τον αποτελεσματικό έλεγχο αυτών των προϊόντων και ιδιαίτερα για όσα από αυτά καταναλώνονται από ευάλωτες ομάδες του πληθυσμού όπως είναι τα βρέφη, τα μικρά παιδιά, οι έγκυες και οι ηλικιωμένοι», σημείωσε.
Είπε, παράλληλα, ότι το ΓΧΚ είναι το πρώτο Διαπιστευμένο Τμήμα στον Δημόσιο Τομέα, όπου η ποιότητα των παρεχομένων υπηρεσιών του από το 2002 διασφαλίζονται με την εφαρμογή του πολύ απαιτητικού διεθνούς προτύπου διαπίστευσης ΕΝ ISO 17025.
Κατά τη μακρόχρονη πορεία του, πρόσθεσε, το ΓΧΚ έχει καθιερωθεί ως κέντρο εμπειρογνωμοσύνης και στήριξης όχι μόνο του Υπουργείου Υγείας, αλλά και όλων των Αρμοδίων Αρχών που σχετίζονται με τις αρμοδιότητες του, με τις οποίες συνεργάζεται άψογα σε θέματα Τροφίμων, Δημόσιας Υγείας και Περιβάλλοντος, Δικαιοσύνης και Προστασίας του Καταναλωτή. Έχει επιπλέον οριστεί ως το Εθνικό Εργαστήριο Αναφοράς, σε ένα ευρύ πεδίο δραστηριοτήτων και υποχρεώσεων, για τις οποίες τα Εργαστήριά του υπόκεινται σε αυστηρό έλεγχο από την ΕΕ.
Σήμερα, είπε ο Υπουργός Υγείας, το ΓΧΚ περιλαμβάνει 19 εξειδικευμένα Εργαστήρια, τα οποία εντάσσονται σε 3 Τομείς και καλύπτουν τις αυστηρές απαιτήσεις των σχετικών εθνικών νομοθεσιών και αυτών της ΕΕ.
«Έχει εφαρμόσει πρωτοποριακά, από το 1989, την δική του “ηλεκτρονική διακυβέρνηση”, τόσο για τον ολιστικό χειρισμό των δειγμάτων που αναλύονται στα εργαστήριά του, όσο και για την αποστολή Δεδομένων σε διάφορα σώματα της ΕΕ, όπως την Ευρωπαϊκή Αρχή Ασφάλειας Τροφίμων, με προοπτική στήριξης και της υπό δημιουργία Εθνικής Αρχής Ασφάλειας Τροφίμων. Επιπλέον, στο πλαίσιο των αρμοδιοτήτων του και απορροφώντας κονδύλια από εθνικά και ανταγωνιστικά ευρωπαϊκά προγράμματα και συμπράξεις, το ΓΚΧ εκπονεί εφαρμοσμένη έρευνα σε όλα τα πεδία της Χημείας, που το αφορούν», σημείωσε.
Ανέφερε, επίσης, ότι το Υπουργείο Υγείας, ενισχύει οικονομικά και αυτό τον τομέα, παρέχοντας κάθε χρόνο χρηματοδότηση για τη διεξαγωγή στοχευμένων ερευνητικών προγραμμάτων σε καινοτόμα θέματα, με στόχο την πρόληψη, την αντιμετώπιση αναδυομένων κινδύνων και τη διασφάλιση της Δημόσιας Υγείας.
«Το ΓΧΚ είναι ένας σύγχρονος οργανισμός, που θέτει οράματα και στόχους για συνεχή εξέλιξη, με κύριο στόχο πάντα τη μεγιστοποίηση της συμβολής του στην προστασία της Υγείας και της Ασφάλειας των Πολιτών, καθώς και της Ποιότητας της Ζωής τους», συμπλήρωσε.
Ο Υπουργός Υγείας ανέφερε, παράλληλα, ότι η ανέγερση του Νέου Κτιρίου του ΓΧΚ, που τέθηκε το 2024 ως προτεραιότητα από την Κυβέρνηση, δίνει ώθηση για μελλοντική περαιτέρω ανάπτυξη του.
Στο μεταξύ, Σύμφωνα με ανακοίνωση του Γενικού Χημείου Κράτους, κατά τη διάρκεια της Ημερίδας η Διεύθυνση και το προσωπικό του ΓΧΚ είχαν την ευκαιρία να παρουσιάσουν το έργο του ΓΧΚ και να καταδείξουν πως η Χημεία συνεισφέρει σε όλους τους τομείς της ζωής.
Το ΓΧΚ άνοιξε τις πόρτες του για ελεύθερη πρόσβαση και ξενάγηση στα 19 αναλυτικά Εργαστήριά του, και η Διεύθυνση και οι Λειτουργοί του είχαν την ευκαιρία να παρουσιάσουν το διαχρονικό επιστημονικό έργο του Οργανισμού τους μέσα από σχετικά φιλμάκια, ενημερωτικό υλικό, αναρτημένες επιστημονικές εργασίες, επιτόπου επίδειξη εργαστηριακών αναλύσεων (π.χ. τρόφιμα, νερά, περιβαλλοντικά δείγματα (αέρα, θάλασσα, υπόγεια νερά), φάρμακα, καλλυντικά, και άλλα καταναλωτικά προϊόντα, κλπ).
Κατά την ελεύθερη συζήτηση που είχαν με τους συνεργάτες/ προσκεκλημένους τους, έγινε ενημέρωση σε θέματα στήριξης των αρμοδίων Υπηρεσιών στην εφαρμογή της νομοθεσίας και χάραξης πολιτικών, έρευνας, αντιμετώπισης κρίσεων, αναδυόμενους κινδύνους κ.ά. στους τομείς αρμοδιότητάς του.
Η Διευθύντρια του ΓΧΚ, Δρ. Ρεβέκκα Κοκκινόφτα, καλωσορίζοντας τους παρευρισκόμενους συνεργάτες της για την «Ημέρα Χημείας», παρουσίασε τις αρμοδιότητες και τους στόχους του Γενικού Χημείου του Κράτους, καθώς και το έργο του κατά το 2024.
Συγκεκριμένα, αναλύθηκαν εργαστηριακά 30.540 δείγματα για 481.039 παραμέτρους, υλοποιήθηκαν 60 επίσημα προγράμματα ελέγχου-παρακολούθησης και επιτήρησης σε στενή συνεργασία με τις αρμόδιες Υπηρεσίες στους τομείς αρμοδιότητας του (όπως τρόφιμα, νερά, περιβάλλον, φάρμακα, καλλυντικά, παιδικά παιχνίδια και άλλα βιομηχανοποιημένα προϊόντα), εκπονήθηκαν συνολικά 17 ερευνητικά έργα (7 της ΕΕ τα οποία και συνεχίζονται, εκ των οποίων ένα του Σχεδίου Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας, 9 χρηματοδοτούμενα από το Υπουργείο Υγείας, και επίσης βρίσκεται σε εξέλιξη η υλοποίηση ενός νέου ερευνητικού έργου για το Χαλλούμι ΠΟΠ, το οποίο χρηματοδοτείται από το Υπουργείο Γεωργίας, Αγροτικής Ανάπτυξης και Περιβάλλοντος).
Στο πιο πάνω πλαίσιο κατά το 2024 δημοσιεύθηκαν 5 επιστημονικές εργασίες σε έγκριτα διεθνή επιστημονικά περιοδικά, δόθηκαν από τους Λειτουργούς του 22 διαλέξεις/ παρουσιάσεις σε εκπαιδευτικές ημερίδες/ Συνέδρια και διεθνή φόρα και έγινε συντονισμός σε εθνικό επίπεδο της ευρωπαϊκής εκστρατείας ενημέρωσης των πολίτων στην Κύπρο #Safe2Eat για την ασφάλεια τροφίμων.
Η Διευθύντρια υπογράμμισε την σημασία της συμπερίληψης από την Κυβέρνηση, της ανέγερσης του νέου κτηρίου του ΓΧΚ στον προϋπολογισμό του 2024, με χρονικό ορίζοντα αποπεράτωσης του μέχρι το 2029, γεγονός που θα αποτελέσει παράγοντα περαιτέρω ανάπτυξής του.
Σύμφωνα με την ανακοίνωση, το Γενικό Χημείο του Κράτους (ΓΧΚ) είναι ένα ανεξάρτητο Τμήμα του Υπουργείου Υγείας και αποτελεί τον κατεξοχήν αρμόδιο κρατικό φορέα του χημικού, βιολογικού, μικροβιολογικού, ραδιολογικού και τοξικολογικού εργαστηριακού ελέγχου. Λειτουργεί ως εθνικό κέντρο του επίσημου ελέγχου των τροφίμων, νερών, περιβάλλοντος, φαρμάκων, καλλυντικών και άλλων καταναλωτικών αγαθών, ναρκωτικών και άλλων αστυνομικών τεκμηρίων.
Είναι, επίσης, το Εθνικό Εργαστήριο Αναφοράς για πολλούς τομείς της ασφάλειας τροφίμων. Στρατηγικός στόχος του ΓΧΚ, μεταξύ άλλων, είναι η προστασία της δημόσιας υγείας, του περιβάλλοντος, της ασφάλειας του πολίτη και των συμφερόντων των καταναλωτών, με κύρια έμφαση στην πρόληψη, υπηρετώντας τη Χημεία που το ανέδειξε από ένα μικρό Χημείο το 1911 σε ένα σύγχρονο καινοτόμο Οργανισμό, αναγνωρισμένο σε εθνικό, ευρωπαϊκό και διεθνές επίπεδο.
